Site icon SDG Move

SDG Vocab | 10 – Equitable Education – การศึกษาที่เท่าเทียม/เสมอภาค

การจะเข้าใจความหมายของคำว่า ‘การศึกษาที่เท่าเทียม/เสมอภาค’ ต้องเริ่มจากทำความเข้าใจหลักการเบื้องหลังของคำนี้  ตามปฏิญญาการศึกษาอินชอน 2030 (Education 2030 Incheon Declaration and Framework for Action for the implementation of Sustainable Development Goal 4) ซึ่งเป็นเครื่องมือกำหนดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านการศึกษา มองว่าการศึกษาเป็นเรื่อง – สิทธิมนุษยชนพื้นฐาน, ศักดิ์ศรีของมนุษย์, ความยุติธรรมทางสังคม, ความครอบคลุม/ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง, ความหลากหลายทางวัฒนธรรม ภาษา เพศ และชาติพันธุ์ ตลอดจนสินค้าและบริการเพื่อสาธารณประโยชน์ โดยสหพันธ์สหภาพครูและบุคลากรทางการศึกษาระดับโลกอย่าง Education International อธิบายว่าการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพได้อย่างเท่าเทียม (equality) กันทุกคน ต้องให้ความสำคัญกับ ‘กลุ่มคนเปราะบาง’ อาทิ คนยากจน ผู้หญิง-ผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ ชนชายขอบทางภาษา-ชาติพันธุ์-สังคม เด็กและผู้ใหญ่ที่พิการ หรือคนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล/เปราะบาง รวมถึงกลุ่มนักเรียนที่ออกจากการศึกษา (out-of-school children) ที่จะต้องไม่ถูกทิ้งไว้ข้างหลังจากการศึกษาที่ดีมีคุณภาพ

ทั้งนี้ ต้องคำนึงถึงเรื่อง ‘ค่าใช้จ่าย’ ของการศึกษาด้วย เพราะมักเป็นอุปสรรคของการเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม ดังนั้นจึงต้องขจัดอุปสรรคนี้ด้วยการสนับสนุนค่าใช้จ่ายทางการศึกษา ให้ทุกคนได้เข้าเรียนฟรีหรือสามารถจ่ายได้ นำมาซึ่งการออกแบบการศึกษาที่เสมอภาค (equity) ที่จะประกันว่ากลุ่มคนเหล่านี้สามารถเข้าถึง ‘การศึกษาที่มีคุณภาพ ฟรี/สามารถจ่ายได้’ ตาม ‘สิทธิ’ ของตนอย่างเท่าเทียม

จากคำอธิบายเหล่านี้ประกอบกัน การศึกษาที่เท่าเทียม จึงหมายถึงการที่ ‘ทุกคน’ สามารถ ‘เข้าถึง’ การศึกษาที่มีคุณภาพได้อย่างเท่าเทียม/เสมอภาค’ (equitable participation in quality education) และฟรี/สามารถจ่ายได้ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของ #SDG4

ทำให้ใจความของความเท่าเทียม/ความเสมอภาคทางการศึกษาสามารถพบได้ในเป้าประสงค์ต่าง ๆ ของ #SDG4 ด้วย กับคีย์เวิร์ด เช่น สร้างหลักประกันให้ทุกคน ‘เข้าถึง’ … ขจัดความเหลื่อมล้ำด้านการศึกษา … เป็นต้น

นอกจากนี้ อาจกล่าวได้ว่าความเท่าเทียมทางการศึกษายังสอดประสานกับคำว่า ‘ความครอบคลุมทางการศึกษา’ (Inclusive education) ตามนิยามจากที่ประชุม World conference on special needs education: access and quality (7-10 มิถุนายน พ.ศ. 2537) สเปน ระบุว่าหมายถึง “Recognition of the need to work towards “schools for all” – institutions which include everybody, celebrate differences, support learning, and respond to individual needs.” หรือ

“การตระหนักถึงความจำเป็นในการพัฒนา ‘โรงเรียนเพื่อทุกคน’ สถาบันการศึกษาซึ่งรวมทุกคนเอาไว้
สถาบันการศึกษาที่ยอมรับถึความแตกต่าง สถาบันการศึกษาที่สนับสนุนการเรียนรู้และตอบสนองต่อความต้องการของแต่ละบุคคลได้”

ซึ่งในที่ประชุมฯ ยังได้ออกแถลงการณ์ ‘แถลงการณ์ซาลามันกา’ พูดถึงการศึกษาที่ครอบคลุมเอาไว้ว่าเป็น

  1. สิทธิในการได้รับการศึกษาจะต้องเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กทุกคนที่จะได้รับ
  2. เพราะเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน ทั้งความสนใจ ความต้องการ ความสามารถ รวมถึงลักษณะเฉพาะของแต่ละคน ดังนั้น การจัดการศึกษาจะต้องคำนึงถึงความหลากหลายของเด็กแต่ละคน
  3. ต้องไม่มี ‘การแบ่งแยก’ ระหว่างการจัดบริการทางการศึกษาสำหรับเด็กปกติและเด็กที่มีความต้องการพิเศษในสถานศึกษาทั่วไป กล่าวคือ ต้องไม่มีการแบ่งแยกการเรียนรู้ออกจากกัน

กล่าวคือ ทั้งความเท่าเทียมและความครอบคลุมทางการศึกษาได้เป็นปัจจัยสำคัญของการเปลี่ยนแปลงจากฐานรากเพื่อ ‘การศึกษาที่ยั่งยืน’

สำหรับความเท่าเทียม/เสมอภาคทางการศึกษาตามเป้าประสงค์ที่ 4.1 เจาะจงไปที่การ ‘ขยายการเข้าถึง’ การศึกษาขั้นพื้นฐานที่ฟรี มีคุณภาพ การศึกษาภาคบังคับ และเด็กทุกคน ‘สำเร็จการศึกษา’ พร้อมทักษะพื้นฐานที่จำเป็น – ระดับประถมศึกษาตอนต้น (ป.3) ประถมศึกษาตอนปลาย (ป.6) และมัธยมศึกษาตอนต้น (ม.3) โดยคำนึงถึงปัจจัยอื่น ๆ อย่างการออกจากโรงเรียน การเรียนซ้ำ เป็นต้น

 ‘#SDG4 เป้าประสงค์ที่ 4.1 – สร้างหลักประกันว่าเด็กชายและเด็กหญิงทุกคนสำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาที่มีคุณภาพ เท่าเทียม และไม่มีค่าใช้จ่าย ซึ่งจะนำไปสู่ผลลัพธ์ทางการเรียนที่มีประสิทธิภาพ ภายในปี 2573’

Target 4.1: By 2030, ensure that all girls and boys complete free, equitable and quality primary and secondary education leading to relevant and effective learning outcomes


SDG Vocab รู้จักคำศัพท์ รู้จัก SDGs

หมายเหตุ – คำอธิบายข้างต้นสรุปโดยทีมงาน เพื่อให้อ่านแล้วทำความเข้าใจง่ายเท่านั้น
ไม่แนะนำให้นำไปอ้างอิงในเชิงวิชาการ

แหล่งที่มา:
รายงาน สกว. สำรวจสถานะ SDGs เป้าหมายที่ 4 (2560)
Education 2030 (UNESCO)
Unstat Metadata ตัวชี้วัด 1 ตัวชี้วัด 2
Equitable Quality Education: a Precondition for Sustainable Development (Education International)

Author

  • Editor | อยากรู้ความคิดของคนต่างพื้นเพ ต่างสังคมและวัฒนธรรม สนใจความเป็นไปของโลก ความมั่นคง และการพัฒนา แล้วนำมาถ่ายทอดร้อยเรียงเรื่องราวเล่าให้ฟัง

Exit mobile version