ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพแสดงความกังวลอย่างยิ่งต่อการใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นในเด็กและเยาวชน โดยเตือนว่าเยาวชนหลายล้านคนทั่วโลกอาจเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพร้ายแรง ทั้งจากการได้รับสารพิษและสารก่อมะเร็ง อีกทั้งระดับนิโคตินที่สูงในบุหรี่ไฟฟ้ายังเพิ่มโอกาสในการเสพติดและทำลายสมองที่กำลังพัฒนา นอกจากนี้ เด็กและเยาวชน ยังเผชิญความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในระยะยาวจากการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในโรงเรียนและมหาวิทยาลัย
ศาสตราจารย์ Maja-Lisa Løchen แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจ จาก University Hospital of North Norway กล่าวในการประชุมวิชาการประจำปีของสมาคมโรคหัวใจแห่งยุโรป (European Society of Cardiology: ESC) ณ กรุงมาดริด ประเทศสเปน ซึ่งเป็นการประชุมด้านโรคหัวใจที่ใหญ่ที่สุดในโลกว่า “การสูบบุหรี่ไฟฟ้าอาจก่อให้เกิดความเสียหายถาวรต่อสมองและหัวใจของเด็ก แม้เราจะยังต้องรอข้อมูลระยะยาวเพิ่มเติม แต่ฉันกังวลอย่างยิ่ง เพราะมันทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น อัตราการเต้นของหัวใจเร็วขึ้น และเราทราบแล้วว่าหลอดเลือดแดงมีแนวโน้มแข็งตัวมากขึ้น”
เนื่องจากบุหรี่ไฟฟ้าสร้างความเครียดต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดของเด็ก ทำให้อัตราการเต้นหัวใจเพิ่มขึ้นและหลอดเลือดหดตัว ซึ่งอาจส่งผลให้หลอดเลือดแดงแข็งตัวเมื่อเวลาผ่านไป การสูบบุหรี่ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องจึงอาจนำไปสู่ความดันโลหิตสูง และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคหลอดเลือดสมอง และหัวใจวาย โดย ศาสตราจารย์ Maja-Lisa ได้อ้างอิงถึงงานวิจัยที่ตีพิมพ์ใน New England Journal of Medicine เมื่อปีที่แล้ว ซึ่งระบุว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองเกือบร้อยละ 32 และเมื่อบุหรี่ไฟฟ้าทำให้ของเหลวภายในร้อนขึ้นในอุณหภูมิสูง จะปล่อยสารเคมีอันตรายในปริมาณมากเข้าสู่ปอด ก่อนแพร่กระจายไปตามกระแสเลือดและซึมเข้าสู่หัวใจ ซึ่งของเหลวในบุหรี่ไฟฟ้าเมื่อถูกให้ความร้อนสามารถปล่อยสารก่อมะเร็งที่รู้จัก เช่น ฟอร์มัลดีไฮด์ (formaldehyde) และอะซีตัลดีไฮด์ (acetaldehyde) ตลอดจนสารเคมีอื่น ๆ ที่อาจทำลายหลอดเลือด กระตุ้นการอักเสบ และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด
ศาสตราจารย์ Maja-Lisa กล่าวเพิ่มเติมว่า “การสูบบุหรี่ไฟฟ้าในเด็กมีความเสี่ยงมากกว่าผู้ใหญ่ในด้านผลกระทบต่อร่างกาย เนื่องจากนิโคตินและสารอื่น ๆ ในบุหรี่ไฟฟ้ามีผลร้ายแรงต่อสมองที่ยังพัฒนาอยู่ ไม่เพียงเฉพาะในทารกในครรภ์ แต่ยังรวมถึงช่วงวัยเด็กไปจนถึงวัย 20 ต้น ๆ นี่คือสิ่งที่เรากังวลอย่างยิ่ง”
นอกจากนี้ ศาสตราจารย์ Susanna Price แพทย์โรคหัวใจจากโรงพยาบาล Royal Brompton กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ และประธานคณะกรรมการรณรงค์ของ ESC กล่าวว่า “เรากำลังเห็นจำนวนเด็กที่เริ่มสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น แต่ยังไม่มีข้อมูลเพียงพอที่จะบอกได้ว่าการสูบในระยะยาวจะเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดอย่างไร เนื่องจากบุหรี่ไฟฟ้ายังถือว่าเป็นเรื่องใหม่” ด้าน ดร. Charmaine Griffiths ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของมูลนิธิหัวใจแห่งสหราชอาณาจักร (British Heart Foundation) เพิ่มเติมว่า “บุหรี่ไฟฟ้าไม่ใช่สิ่งที่ปลอดภัย และไม่มีเด็กหรือวัยรุ่นคนใดควรจับต้องมัน” เธอเน้นย้ำว่ารัฐบาลจำเป็นต้องเร่งแก้ไขปัญหาการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชน เพื่อทำให้บุหรี่ไฟฟ้าไม่น่าสนใจสำหรับเด็กและสร้างสังคมปลอดบุหรี่โดยเร็วที่สุด
ขณะที่ในประเทศไทย ปัญหาการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชนเป็นเรื่องที่น่ากังวลเช่นกัน จากผลสำรวจสุขภาพประชาชนไทย (พ.ศ. 2562–2563) พบว่าวัยรุ่นอายุ 10–19 ปี ที่เคยใช้บุหรี่ไฟฟ้ามีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าสูงถึงร้อยละ 53 ซึ่งหมายความว่ามากกว่าครึ่งของเยาวชนกลุ่มนี้อาจเผชิญปัญหาทางสุขภาพจิต
อย่างไรก็ดี จำนวนเด็กและเยาวชนที่เริ่มสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง แม้ยังมีข้อมูลอย่างจำกัดเกี่ยวกับผลกระทบระยะยาวต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด แต่ผู้เชี่ยวชาญทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยต่างเห็นตรงกันว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่ปลอดภัยและเด็กหรือเยาวชนไม่ควรสัมผัส ดังนั้น รัฐบาลจึงจำเป็นต้องเร่งดำเนินมาตรการเพื่อลดความสนใจในบุหรี่ไฟฟ้าและเตือนถึงผลกระทบร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
● อ่านข่าวและบทความที่เกี่ยวข้อง
– ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเกรงว่า การทำการตลาดบุหรี่ไฟฟ้าด้วยชื่อขนมหวานและใช้ตัวการ์ตูน อาจดึงดูดเด็กให้ทดลอง
– คนทำงานดูแลในสหราชอาณาจักร ต้องเผชิญภัยสุขภาพจากควันบุหรี่มือสองในที่พักอาศัยของผู้รับบริการ
– ผู้ผลิต Marlboro ประกาศหยุดขายบุหรี่ในอังกฤษภายใน 10 ปีข้างหน้า และได้รับคำวิจารณ์จากนักเคลื่อนไหวว่าเป็นเพียงการสร้างภาพ
– เจาะลึก ‘10 สถานการณ์เด่นทางสุขภาพ’ พร้อมสัญญาณเตือน ผ่านรายงานสุขภาพคนไทยปี 2568
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG3 สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี
– (3.5) เสริมสร้างการป้องกันและการรักษาการใช้สารในทางที่ผิด ซึ่งรวมถึงการใช้ยาเสพติดในทางที่ผิดและการใช้แอลกอฮอล์ในทางที่เป็นอันตราย
– (3.a) เพิ่มความเข้มแข็งในการดำเนินงานตามกรอบอนุสัญญาขององค์การอนามัยโลกว่าด้วยการควบคุมยาสูบในทุกประเทศตามความเหมาะสม
เเหล่งที่มา :
– Vaping may be causing irreversible harm to children’s health, doctors say (Theguardian)
– สูบบุหรี่ไฟฟ้าเสี่ยง…“ซึมเศร้า” เกินครึ่ง (สุขภาพคนไทย)
