วันที่ 12 สิงหาคม 2568 องค์การอนามัยโลก (World Health Organization) ออกคำเตือนเน้นย้ำว่าสถานการณ์ด้านสาธารณสุขในฉนวนกาซากำลังประสบภาวะที่เลวร้าย โดยโรงพยาบาลต่าง ๆ กำลังทำงานเกินความศักยภาพในการรองรับผู้ป่วย ยาบางชนิดที่ช่วยชีวิตผู้ป่วยหมดคลังทั้งหมด ขณะที่จำนวนผู้เสียชีวิตจากภาวะทุพโภชนาการและโรคต่าง ๆ กำลังเพิ่มสูงขึ้น
Dr. Rik Peeperkorn ผู้แทนองค์การอนามัยโลก ประจำเวสต์แบงก์และกาซา ระบุว่า “น้อยกว่าครึ่งหนึ่งของโรงพยาบาลทั้งหมดในกาซา และต่ำกว่า 38% ของศูนย์บริการสุขภาพขั้นต้นเท่านั้นที่ยังคงเปิดให้บริการบางส่วน
สถานการณ์สาธารณสุขอื่น ๆ ที่น่ากังวลและพึงเร่งรัดจัดการในกาซา เช่น
- อัตราการครองเตียงในโรงพยาบาลเกินขีดจำกัดอย่างมาก โดยหลายโรงพยาบาลหลักมีอัตราการใช้เตียงในระดับสูงเกินรองรับไหว เช่น โรงพยาบาลชีฟา มีผู้ป่วยเกินความจุถึง 250% โรงพยาบาลนัสเซอร์ เกิน 180% โรงพยาบาลอัล-รานทิซี เกิน 210% และโรงพยาบาลอัล-อาห์ลี เกิน 300%
- ยาและเวชภัณฑ์สำคัญกำลังขาดแคลนในขั้นวิกฤติ ภาวะขาดแคลนยากับเวชภัณฑ์สิ้นเปลืองที่สำคัญยังคงดำเนินต่อไป และเลวร้ายลงเรื่อย ๆ โดย 52% ของยาทั้งหมด และ 68% ของเวชภัณฑ์สิ้นเปลือง ไม่มีเหลือในคลังแล้ว ขณะที่เลือดและพลาสมาก็มีเหลือไม่เพียงพอต่อความต้องการ
- ภาวะทุพโภชนาการเลวร้ายลง ความหิวโหยและทุพโภชนาการกำลังแย่ลงอย่างรวดเร็ว โดยตั้งแต่ต้นปี 2568 มีผู้เสียชีวิตจากภาวะทุพโภชนาการแล้ว 148 คน ในจำนวนนี้เป็นเด็ก 49 คน และ 39 คนเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ขณะที่เดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีเกือบ 12,000 คน ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลัน ซึ่งเป็นตัวเลขสูงสุดในรอบเดือนนับตั้งแต่เริ่มวิกฤติ โดยในจำนวนนี้กว่า 2,500 คนอยู่ในภาวะรุนแรงที่สุด
- ภัยคุกคามใหม่จากโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ การระบาดของโรคกำลังเพิ่มแรงกดดันให้ระบบสาธารณสุขในกาซา โดยจำนวนผู้มีอาการบ่งชี้ว่าหรือผู้ป่วยสงสัยว่าอาจป่วยด้วยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเพิ่มขึ้นเป็น 452 ราย ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงต้นเดือนสิงหาคม ซึ่งนับว่าสูงที่สุดนับตั้งแต่โรคนี้เริ่มระบาด ขณะเดียวกัน กลุ่มอาการกิแลง บาร์แร ซินโดรม (Guillain-Barré syndrome) ซึ่งเป็นภาวะผิดปกติหลังการติดเชื้อที่พบได้ยาก ก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน โดยมีผู้ป่วยสงสัยติดเชื้อแล้ว 76 รายตั้งแต่เดือนมิถุนายน แต่ความน่ากังวลคือ ทั้งสองภาวะนี้อาจรักษาได้ยากขึ้น เนื่องจาก “ยาสำคัญ และเวชภัณฑ์หมดคลัง” เช่น อินทราเวนัสอิมมูโนโกลบูลิน (Intravenous Immunoglobulin) และยาต้านการอักเสบ
- ปัญหาในการนำความช่วยเหลือเข้าถึงพื้นที่ การเข้าถึงของทีมแพทย์และเวชภัณฑ์จากต่างประเทศยังเป็นอุปสรรคสำคัญ โดยแพทย์ต่างชาติจำนวนมากถูกปฏิเสธไม่ให้การเข้าถึงพื้นที่ ขณะที่อุปกรณ์สำคัญ เช่น เครื่องมือในหอผู้ป่วยวิกฤต (ICU) เครื่องดมยาสลบ และอุปกรณ์ควบคุมอุณหภูมิ (cold chain supplies) ยังคงถูกกักไว้ แม้องค์การอนามัยโลกจะสามารถนำเวชภัณฑ์จำนวน 80 รถบรรทุกเข้าสู่กาซาได้ตั้งแต่เดือนมิถุนายน แต่กระบวนการดำเนินการยังคงล่าช้าและไม่แน่นอน โดยมีการปฏิเสธหรือเลื่อนการขนส่งหลายครั้ง จึงควรมีจุดผ่านแดนเข้าสู่กาซาหลายจุด เปิดขั้นตอนให้เรียบง่ายขึ้น และยกเลิกสิ่งกีดขวางในการเข้าถึง
● อ่านข่าวและบทความที่เกี่ยวข้อง
– OHCHR ระบุปี 2565 เป็นปีที่ชาวปาเลสไตน์ถูกคร่าชีวิตในเขตเวสต์แบงก์มากที่สุดในรอบ 17 ปี พร้อมประณามอิสราเอลใช้กำลังเกินกว่าเหตุ
– ‘แรงงานไทยในอิสราเอล’ ชีวิตท่ามกลางการสู้รบ และคำถามถึงการจ้างงานที่ไม่เป็นธรรม
– เด็กหลักล้านคนในโลกตกเป็นทาสสมัยใหม่ โดยรูปแบบหนึ่งคือการค้ามนุษย์ที่มีสถานสงเคราะห์เด็กบังหน้า
– ผู้อพยพเด็กที่เดินทางโดยลำพังอย่างน้อย 18,000 คน หายตัวไปในยุโรปตั้งแต่ปี 2018 เสี่ยงตกเป็นเหยื่อค้ามนุษย์
– UN ส่งรถบรรทุกขบวนแรกเข้าถึงพื้นที่กาซาเพื่อส่งมอบอาหาร น้ำ และยา หวังช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเเก่คนอีกกว่า 1.6 ล้านคน
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG3 สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี
– (3.3) ยุติการแพร่กระจายของเอดส์ วัณโรค มาลาเรีย และโรคเขตร้อนที่ถูกละเลย และต่อสู้กับโรคตับอักเสบ โรคติดต่อทางน้ำและโรคติดต่ออื่นๆ ภายในปี พ.ศ. 2573
– (3.8) บรรลุการมีหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า รวมถึงการป้องกันความเสี่ยงทางการเงิน การเข้าถึงการบริการสาธารณสุขจำเป็นที่มีคุณภาพ และเข้าถึงยาและวัคซีนจำเป็นที่ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ มีคุณภาพ และมีราคาที่สามารถซื้อหาได้
– (3.d) เสริมขีดความสามารถของทุกประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศกำลังพัฒนา ในด้านการแจ้งเตือนล่วงหน้า การลดความเสี่ยง และการบริหารจัดการความเสี่ยงด้านสุขภาพทั้งในระดับประเทศและระดับโลก
#SDG16 ความสงบสุข ยุติธรรม และสถาบันเข้มแข็ง
– (16.1) ลดความรุนแรงทุกรูปแบบและอัตราการตายที่เกี่ยวข้องในทุกแห่งให้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
– (16.3) ส่งเสริมหลักนิติธรรมทั้งในระดับชาติและระหว่างประเทศ และสร้างหลักประกันว่าทุกคนสามารถเข้าถึงความยุติธรรมอย่างเท่าเทียม
#SDG17 ความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
– (17.17) สนับสนุนและส่งเสริมหุ้นส่วนความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาครัฐ-ภาคเอกชน และประชาสังคม สร้างบนประสบการณ์และกลยุทธ์ด้านทรัพยากรของหุ้นส่วน
แหล่งที่มา : Gaza health system ‘catastrophic’ with hospitals overwhelmed and medicines running out, WHO warns (UN News)
