น้ำประปาที่สะอาดและมีคุณภาพช่วยป้องกันการตายก่อนวัยอันควร และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าน้ำดื่มจากขวด

หลังจากที่ Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal) ร่วมกับ Group of Environmental Engineering and Microbiology (GEMMA) ภายใต้มหาวิทยาลัย Universitat Politècnica de Catalunya·BarcelonaTech (UPC) พยายามศึกษาทางวิทยาศาสตร์ว่าทางเลือกระหว่างการบริโภคน้ำดื่มจากขวดน้ำดื่มกับจากน้ำประปา ทางเลือกใดที่ส่งผลดีต่อทั้งสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อมมากกว่า การศึกษา ที่เผยแพร่ล่าสุดนี้ พบว่า อย่างน้อยที่สุดสำหรับเมืองบาร์เซโลนาของสเปน การดื่มน้ำประปา (tap water) เป็นทางเลือกที่เป็นประโยชน์ต่อทั้งคนและสิ่งแวดล้อม ขณะที่การดื่มน้ำจากขวดน้ำดื่มในปริมาณมหาศาลจะนำมาซึ่งการเพิ่มแรงกดดันต่อทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้ในกระบวนการผลิตและกระทบต่อระบบนิเวศมากกว่า

ทั้งนี้ ก็ด้วยเงื่อนไขที่ว่าน้ำประปานั้นจะต้องสะอาดและมีคุณภาพด้วย

หากสำรวจจากทิศทางโลก การดื่มน้ำจากขวดน้ำดื่มมีจำนวนที่เพิ่มมากขึ้นด้วยสาเหตุจากมุมมองเรื่องความเสี่ยง ความสะอาด รสชาติ กลิ่น และความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อคุณภาพน้ำประปาสำหรับการบริโภค ทั้งยังเป็นผลมาจากการตลาดของบริษัทผลิตน้ำดื่ม ส่วนประเด็นคุณภาพน้ำประปาสำหรับการบริโภคนั้นยังมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละเมืองและแต่ละประเทศ

ในส่วนของวิธีการศึกษาเพื่อประเมินผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์กับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่เดิมมักจะเป็นการศึกษาที่ทำอย่างแยกส่วนเพราะระเบียบวิธีวิจัยที่แตกต่างกัน หรือ Health Impact Assessment (HIA) และ Life Cycle Assessment (LCA) ตามลำดับ การศึกษาครั้งนี้จึงได้ผนวกเป็นโมเดลการวิเคราะห์ผลกระทบทั้งสุขภาพของมนุษย์และสิ่งแวดล้อมไว้ด้วยกัน โดยเริ่มประเมินที่เมืองบาร์เซโลนาของสเปน เพราะมีข้อมูลที่ครบครันพร้อมสำหรับการศึกษาที่สามารถใช้ประเมินผลกระทบ/ความเสียหายจากกระบวนการผลิตขวดน้ำดื่มและน้ำประปาที่มีต่อระบบนิเวศและสุขภาพของมนุษย์ ระดับองค์ประกอบทางเคมีในแหล่งน้ำ และรูปแบบการบริโภคน้ำของประชาชน

ผลการศึกษาพบว่า แม้ว่าคุณภาพของน้ำประปาในเมืองบาร์เซโลนาจะได้รับการปรับปรุงคุณภาพมาเป็นเวลาหลายปี ทว่าการพัฒนาที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญนี้ไม่ได้แสดงให้เห็นว่าประชาชนหันมาบริโภคน้ำประปากันมากขึ้น หนึ่งในทีมผู้ศึกษาสะท้อนว่ามีปัจจัยอื่นร่วมด้วยนอกเหนือจากคุณภาพน้ำสำหรับการบริโภค เป็นไปได้ว่าเกี่ยวข้องกับสารไตรฮาโลมีเทน (Trihalomethanes : THMs) ที่มาจากกระบวนการผลิตน้ำประปาที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ถึงกระนั้นทางทีมผู้วิจัยได้ย้ำว่า ความเสี่ยงของน้ำประปาในเมืองบาร์เซโลนาที่มีต่อสุขภาพนั้นมีเพียงเล็กน้อยเมื่อเทียบกับผลกระทบการดื่มน้ำจากขวดน้ำดื่ม

เพราะครัวเรือนสามารถใช้กรองน้ำประปาเพื่อปรับรสชาติ กลิ่น และระดับของสาร THMs ได้ เพียงแต่ต้องมีการคอยบำรุงรักษาตัวช่วยกรองนั้นอยู่เสมอ

ทั้งนี้ หากผู้อยู่อาศัยในเมืองบาร์เซโลนาหันมาบริโภคน้ำประปากันมากขึ้น ร่วมกับการใช้ตัวกรองน้ำประปา จะช่วยป้องกันความเสี่ยงต่อโรคและการตายก่อนวัยอันควรได้ (Years of Life Lost – YLL) แต่ถ้าประชากรทั้งหมดเลือกหันไปบริโภคจากขวดน้ำดื่ม ประเมินได้ว่าจะทำให้สูญเสียสปีชีส์สิ่งมีชีวิตราว 1.43 สปีชีส์ต่อปี คิดเป็น 83.9 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศมากกว่า 1,400 เท่า และใช้ต้นทุนทรัพยากรธรรมชาติมากกว่า 3,500 เท่า เมื่อเปรียบเทียบกับการหันมาบริโภคน้ำประปา

ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG3 สุขภาพและสุขภาวะที่ดี
-(3.4) ลดการตายก่อนวัยอันควรจากโรคไม่ติดต่อให้ลดลงหนึ่งในสามผ่านทางการป้องกันและการรักษาโรคและส่งเสริมสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดี ภายในปี 2573-(3.9) ลดจำนวนการตายและการป่วยจากสารเคมีอันตรายและจากการปนเปื้อนและมลพิษทางอากาศ น้ำ และดิน ให้ลดลงอย่างมาก ภายในปี 2573
#SDG6 น้ำดื่มสะอาด สุขอนามัยและสุขาภิบาลที่ดี
-(6.1) บรรลุเป้าหมายการให้ทุกคนเข้าถึงน้ำดื่มที่ปลอดภัยและมีราคาที่สามารถซื้อหาได้ภายในปี 2573
-(6.3) ยกระดับคุณภาพน้ำ โดยลดมลพิษ ขจัดการทิ้งขยะและลดการปล่อยสารเคมีและวัสดุอันตราย ลดสัดส่วนน้ำเสียที่ไม่ผ่านกระบวนการลงครึ่งหนึ่ง และเพิ่มการนำกลับมาใช้ใหม่ทั่วโลก ภายในปี 2573
#SDG15 ระบบนิเวศบนบก
-(15.5) ปฏิบัติการที่จำเป็นและเร่งด่วนเพื่อลดการเสื่อมโทรมของถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ หยุดยั้งการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ และภายในปี 2563 จะปกป้องและป้องกันการสูญพันธ์ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคาม

แหล่งที่มา:
Environmental Impact of Bottled Water Up to 3,500 Times Higher than Tap Water (Barcelona Institute for Global Health)

Last Updated on สิงหาคม 25, 2021