วันที่ 2 มิถุนายน 2568 สมาพันธ์สหภาพแรงงานสากล (International Trade Union Confederation: ITUC) เผยแพร่รายงาน 2025 ITUC Global Rights Index ซึ่งฉายสถานการณ์และภาพรวมของสิทธิแรงงานทั่วโลก พร้อมทั้งนำเสนอดัชนีประเทศที่เลวร้ายสำหรับคนทำงาน
การสำรวจปีนี้ครอบคลุม 151 ประเทศ พบว่าภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือเป็นภูมิภาคที่เลวร้ายที่สุดสำหรับคนทำงาน โดยมีคะแนนเฉลี่ยที่ 4.68 ตามมาด้วยภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก ได้คะแนนเฉลี่ยที่ 4.08 ภูมิภาคแอฟริกา ได้คะแนนเฉลี่ย 3.95 และแม้ยุโรปกับอเมริกาจะได้คะแนนเฉลี่ยที่ 2.78 และ 3.68 ตามลำดับ แต่แนวโน้มการละเมิดสิทธิคนทำงานของสองภูมิภาคนี้ก็นับว่ามีความน่าเป็นห่วงเนื่องจากมีคะแนนที่ต่ำสุดตั้งแต่มีการบันทึกมา โดยเฉพาะยุโรปที่คะแนนลดลงมากที่สุดในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา
ข้อค้นพบสำคัญที่ปรากฏในรายงานข้างต้น เช่น
- 10 ประเทศยอดแย่สำหรับคนทำงาน ประกอบด้วย บังคลาเทศ เบลารุส เอกวาดอร์ อียิปต์ เอสวาตินี เมียนมา ไนจีเรีย ฟิลิปปินส์ ตูนีเซีย และตุรกี
- 87% ของประเทศที่ถูกสำรวจ มีการละเมิดสิทธิในการหยุดงาน และกว่า 72% ละเมิดสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมของแรงงาน ซึ่งนับเป็นระดับที่เลวร้ายที่สุดตั้งแต่มีการบันทึกมา
- 45% ของประเทศที่ถูกสำรวจ มีการละเมิดเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและการรวมตัวชุมนุม
- คนทำงานในกว่า 40 ประเทศ มีประสบการณ์ถูกทำร้าย และมีสมาชิกสหภาพแรงงานใน 5 ประเทศ ที่ถูกทำให้เสียชีวิต ได้แก่ แคเมอรูน โคลัมเบีย กัวเตมาลา เปรู และแอฟริกาใต้
- ประเทศที่มีคะแนนก้าวหน้าเพิ่มขึ้นในการจัดการละเมิดสิทธิคนทำงาน ได้แก่ ออสเตรเลีย เม็กซิโก และโอมาน
ทั้งนี้ การจัดดัชนีประเทศต่อประเด็นสิทธิคนทำงานแบ่งออกเป็น 6 ระดับ ได้แก่ ระดับ 1 มีการละเมิดสิทธิคนทำงานประปราย ระดับ 2 มีการละเมิดสิทธิคนทำงานซ้ำ ๆ ระดับ 3 มีการละเมิดสิทธิคนทำงานเป็นปกติประจำ ระดับ 4 มีการละเมิดสิทธิคนทำงานอย่างเป็นระบบ ระดับ 5 ไม่มีการประกันสิทธิคนทำงาน และ ระดับ 5+ ไม่มีการประกันสิทธิคนทำงานเนื่องจากความล้มเหลวของกฎหมาย
สำหรับประเทศไทย ปีนี้ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มระดับ 5 ร่วมกับอีก 39 ประเทศ เช่น กัมพูชา จีน อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย รัสเซีย ซาอุดีอาระเบีย และเวเนซุเอลา
Luc Triangle กล่าวว่า “รัฐบาลต่าง ๆ ร่วมมือกันในการขจัดกฎระเบียบ นีโอลิเบอรัลลิซึม และการละเลยมาเป็นทศวรรษ ส่งผลให้สิทธิคนทำงานล่มสลาย สิ่งนี้ทำให้ผู้คนหลายล้านคนสูญเสียสิทธิและเปิดทางให้กับลัทธิหัวรุนแรง เผด็จการ และการรัฐประหารของมหาเศรษฐีต่อประชาธิปไตยที่ขณะนี้คุกคามประชาธิปไตยเอง” และแสดงความกังวลว่า “หากอัตราการลดลงนี้ยังคงดำเนินต่อไป ใน 10 ปีจะไม่มีประเทศใดเหลืออยู่ในโลกที่มีการจัดอันดับสูงสุดสำหรับการเคารพสิทธิคนทำงาน นี่เป็นเรื่องอื้อฉาวระดับโลก แต่มันไม่ใช่สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ มันเป็นการตัดสินใจโดยเจตนาที่สามารถย้อนกลับได้”
● อ่านข่าวและบทความที่เกี่ยวข้อง
– OHCHR ระบุปี 2565 เป็นปีที่ชาวปาเลสไตน์ถูกคร่าชีวิตในเขตเวสต์แบงก์มากที่สุดในรอบ 17 ปี พร้อมประณามอิสราเอลใช้กำลังเกินกว่าเหตุ
– ESCAP เผยเเพร่รายงานฉบับใหม่ ชี้เเรงงานในเอเชีย-เเปซิฟิกกว่า 2.1 พันล้านคน เข้าไม่ถึงงานที่มีคุณค่าเเละการคุ้มครองทางสังคม
– SDG Updates | สำรวจกระแสการเคลื่อนย้ายของแรงงานข้ามชาติ – เมื่อไทยอาจเผชิญปัญหา ‘ขาดแคลนแรงงาน’
– ILO รายงานสภาพการทำงานภาคเกษตรไทย พร้อมชี้แรงงานข้ามชาติ ยังเผชิญการจ้างงานที่ไม่เป็นธรรม
– ข้อยกเว้นทางกฎหมายและการจ้างงานนอกระบบ อุปสรรคต่อการมีงานที่มีคุณค่าของแรงงานทำงานบ้าน
– รายงาน ILO ชี้ โควิด-19 เป็นเหตุให้ภาวะว่างงานเพิ่มสูงทั่วโลก อัตราเยาวชนไม่มีการศึกษาและไม่มีงานทำเพิ่มขึ้นกว่า 1.5 %
– ความยากจน-ความเหลื่อมล้ำ และการว่างงาน แซงหน้าโควิด-19 เป็น 2 อันดับแรกที่ผู้คน “กังวล” มากที่สุด
– ‘แรงงานไทยในอิสราเอล’ ชีวิตท่ามกลางการสู้รบ และคำถามถึงการจ้างงานที่ไม่เป็นธรรม
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG8 งานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ
– (8.5) บรรลุการจ้างงานเต็มที่และมีผลิตภาพ และการมีงานที่มีคุณค่าสำหรับหญิงและชายทุกคน รวมถึงเยาวชนและผู้มีภาวะทุพพลภาพ และให้มีการจ่ายค่าจ้างที่เท่าเทียมสำหรับงานที่มีคุณค่าเท่าเทียมกัน ภายในปี พ.ศ. 2573
– (8.7) ดำเนินมาตรการที่มีประสิทธิภาพโดยทันที เพื่อขจัดแรงงานที่ถูกบังคับ ยุติความเป็นทาสสมัยใหม่และการค้ามนุษย์ และยับยั้งและกำจัดการใช้แรงงานเด็กในรูปแบบที่เลวร้ายที่สุด ซึ่งรวมถึงการเกณฑ์และการใช้ทหารเด็ก และภายในปี พ.ศ. 2568 ยุติการใช้แรงงานเด็กในทุกรูปแบบ
– (8.8) ปกป้องสิทธิแรงงานและส่งเสริมสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ปลอดภัยและมั่นคงสำหรับผู้ทำงานทุกคน รวมถึงผู้ทำงานต่างด้าว โดยเฉพาะหญิงต่างด้าว และผู้ที่ทำงานเสี่ยงอันตราย
#SDG16 สังคมสงบสุข ยุติธรรม และสถาบันเข้มแข็ง
– (16.1) ลดความรุนแรงทุกรูปแบบและอัตราการตายที่เกี่ยวข้องในทุกแห่งให้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
– (16.2) ยุติการข่มเหง การแสวงหาประโยชน์อย่างไม่ถูกต้อง การค้ามนุษย์ และความรุนแรงและการทรมานทุกรูปแบบที่มีต่อเด็ก
– (16.3) ส่งเสริมหลักนิติธรรมทั้งในระดับชาติและระหว่างประเทศ และสร้างหลักประกันว่าทุกคนสามารถเข้าถึงความยุติธรรมอย่างเท่าเทียม
แหล่งที่มา
– รายงาน 2025 ITUC Global Rights Index
– องค์กรแรงงานเผยดัชนี 10 ประเทศ ‘ยอดแย่’ ของ ‘คนทำงาน’ ปี 2568 (ประชาไท)
